Leita í fréttum mbl.is

Færsluflokkur: Stjórnmál og samfélag

Ný grein á Politik.is

Ætla bara að hvetja fólk til að lesa nýjasta ritstjórnarpistil minn á politik.is. Endilega notið þið tjáninga- og skoðanafrelsið til að kommenta á greinina mína hérna.

 


Ábyrgðarleysi stjórnmálamanna?

Best að láta vita að ég er ennþá sprell lifandi, en hefur undanfarna daga verið að hugsa um hvað ég eigi að gera við þetta blogg. Hvort ég eigi að halda áfram með það, eða að láta það róa og leyfa öðrum að tjá sig hér í bloggheiminum. Reyndar hafa síðustu mánuðir orðið mjög erfiðir, og getur maður varla farið að slappa af fyrr en 14. des. Vonandi. En síðustu vikur hefur verið gríðarlega mikið að gera hjá manni, það fyrsta og sennilega það merkilegast var að í haust tók ég við ritstjórn hjá vefriti Ungra jafnaðarmanna, politik.is, og margir klukkutímar farið í vinnu í sambandi við síðuna. Í dag birtist t.a.m. grein eftir mig á vefnum sem nefnist ,, Ber almenningur ábyrgð á ábyrgðarleysi stjórnmálamanna?". Síðan fór líka mikill tími hjá mér í að skrifa ritgerð í þróunarmálum þar sem ég var að bera saman skipulagi og uppbyggingu þróunaraðstoðar á íslandi og Danmerkur. Komu niðurstöðurnar ekki á óvart, en bráðlega mun ég þó koma með nokkrar greinar um þetta málefni. Síðan er ég líka að gera rannsóknarverkefni hérna upp í skóla, sem nefnist sjómennskan og draumar. Er ég að safna saman nokkrum draumum sjómanna og tengja þá við menningu og starfshætti sjómanna. Afar skemmtilegar pælingar þarna á ferð, enda sjávarútvegur lengi vel okkar aðal atvinnugrein, og þjóðarbúskapurinn sveiflaðist oft eftir afkomu sjávarútvegsins.

Hvet fólk eindregið til að vera duglegt að skoða vef okkar Ungra jafnaðarmanna. Vonandi á hann einungis eftir að eflast enn frekar.

kv,

Sölmundur Karl Pálsson


Efnalitlir valda hagfræðingum hugarangri

Það má með sanni segja að litli maðurinn sé að gera hagfræðingum og öðrum fjármálastofnunum mikla skráveifu. Eða réttara sagt hræðslu. Í könnun sem var tekin meðal hagfræðinga í BNA, kom í ljós að hagfræðingar í BNA eru hræddastir við efnalítið fólk sem lenda í vanskilum með afborgarnir af lánum. En í öðru sæti á eftir efnalitlu fólki kemur hryðjuverk. En á eftir hryðjuverkaógninni kemur verðbólga, verðhækkun á eldsneyti. En það var einmitt mikið rót á fasteignamarkaði í BNA sem olli miklu róti á fjármálamörkuðum um heim allan.  En menn telja einmitt að aukin vanskil á fasteignalánum hafi verið ein af meginrótum í flökti á fasteignamarkaði í BNA. Ég sé samt ekki betur en að þetta sé einn enn áfellisdómur á stjórn George W. Bush. Stjórn Bush hefur á undanförnum 6 árum eða svo einbeitt sér að tekjuhæsta hópnum og gleymt lægst launuðu. Það tók Bush skamman tíma að eyðileggja góðan árangur Bill Clintons í mörgum málum. Þá sérstaklega velferðarmálum. Enda kæmi það ekkert á óvart að bandaríkjamenn vilji stefnubreytingu í næstu forsetakosningum.

Sá að lönd í Austur Asíu sambandinu (Asean) hafa samþykkt fríverslunarsamning við Japana. Hægt verður að klára gerð samningsins í Nóvember. Í þessum fríverslunarsamningi er talið að tollar af 90% af vörum Austur Asíu sambandsins lækki eða falli að öllu niður. Mun þessi samningur efla viðskipti beggja aðila til muna, og talið er að verslunin gæti aukist um 160 miljarða Bandaríkjadala á verðlagi 2006. Skil ég fréttina rétt hjá BBC. Austur Asíu sambandið stefnir að gera álfuna að einu stóru fríverslunarsvæði. Þeir stefna að því að semja við Suður Kóreu 2008, Ástralíu og Nýja- Sjáland árið 2010.

Allt er fertugum fært las ég einhversstaðar. En hjá sumum nærð það alla leið upp í áttrætt. Alan Greenspan, fyrrverandi Seðlabankastjóri BNA til 19 ára er engan veginn að setjast í helgan stein. Það er ekki nóg með að Greenspan sem er 81 árs reki sína eigin ráðgjafastofu, heldur var Deutsche Bank að ráða hann sem ráðgjafa. Greinilegt að Greenspan hefur engar áhyggjur af tekjutengingu né öðru slíku. Sýnir greinilega að fólk sem er komið yfir 67 ára aldur geta vel unnið og gert sitt gang í þjóðfélaginu. Sem ég vissi þó fyrir. 

Síðan undir lokin vil ég bara benda frænda mínum honum Höskuldi Þór Þórhallssyni að góðir hlutir gerast hægt. Sá í Fréttablaðinu að hann er eitthvað að pirra sig yfir að ekki hafi náðst í gegn að gera framhaldsskólabækur ókeypis fyrir nemendur. Því miður þarf að velja og hafna verkefnum, eins og hann veit sjálfur þá getum við ekki gert allt í einu. Vil bara benda honum á að Samfylkingin náði í gegn aðgerðaráætlun í þágu barna í gegn. Eitthvað sem Framsókn datt aldrei í hug að gera í 12 ára setu í ríkisstjórn. Góðir hlutir gerast hægt, og það er markmið ríkisstjórnar Samfylkingar og Sjálfstæðiflokks að bæta hag almennings. Það yrði fáránlegt að reyna að koma öllum kosningaloforðum flokkana í gegn á fyrsta ári kjörtímabils, það bara gengur ekki. Ég vil að menn hugsi sig um, meta aðstæður og framkvæma svo. En ekki að framkvæma og hugsa síðan um afleiðingarnar, rétt eins og Framsókn þurfti að gera eftir kosningarnar 2003.


Frá London til Kaupmannahafnar

Ég hef lengi talað fyrir því að stöðugleiki verði að vera í efnahagslífinu svo að þjóð geti vaxið og dafnað. Efnahagsstöðugleiki þarf að vera til að fyrirtæki geti vaxið, rekstur heimila batnað. Efnahagslegur stöðugleiki er forsenda framþróunnar. Hins vegar er annars vegar stöðugleiki mikilvægur. Stöugleiki í stjórnmálum er í raun forsenda fyrir því að ná stöðugleika í efnahagsmálum. Það er erfitt að ná stöðugleika í efnahagsmálum þegar er stöðugt er um stjórnarskipti. Þetta er meðal annars eitt af þeim vandamálum sem flest lönd í Afríku eru að glíma við. Órólegt stjórnmálaumhverfi gerir það að verkum að fjárfestar koma síður með fjármagn sitt inn í landið. Þar með er erfitt að byggja upp gott efnahagslíf. Þessi staðreynd er þekkt meðal hagfræðinga og annara fræðimanna. Við á Íslandi erum afar heppinn með að þurfa ekki að glíma við þessi vandamál. Ef allt er eðlilegt eru kosningar á fjögurra ára fresti, stundum verða stjórnarskipti en oftar en ekki sitja gömlu flokkarnir áfram við völd.

Vandamál í Evrópu

Í mörg ár hef ég fylgst með stjórnmálum, bæði innlendum jafnframt sem erlendum. Þegar fyrri ríkisstjórn var við völd, þá óskaði maður sér oft að stjórnasamstarfinu sliti upp úr. Maður blótaði oft gjörðir fyrri ríkisstjórnar í sand og ösku, óskandi þess að maður gæti gert eitthvað til að afstýra þeim gjörningum. Stundum þegar vinsældir ríkisstjórnarinnar virtust vera að dvína þá óskaði maður þess að kosningar yrðu sem fyrst. En loks sá maður að það er líklega best að hafa kosningar á fjögurra ára fresti.Í Danmörku er Anders Fogh Rassmussen að íhuga að efna til þingkosninga, þrátt fyrir að næstu þingkosningar eigi í raun ekki að verða fyrr en 2009, að mig minni. Ástæðan fyrir því að hann er að hugsa um þennan möguleika er að hann er að reyna að koma á skattalækkunum og ýmsum velferðarumbótum. Rassmussen telur það skynsamlegt að leggja þessar tillögur í dóm þjóðarinnar. Sniðugt að leggja umbætur í dóm þjóðarinnar, ekki satt?Á Englandi eru svipaðar pælingar. Ég las það í tímaritinu  The Economist að greinahöfundur var að skrifa um hvort Gordon Brown ætti ekki að efna til kosninga þar sem vinsældir hans eftir að hann tók við af Tony Blair eru mjög miklar. Meiri segja telja margir bretar að Brown sé  meiri eiginleikum gæddur en David Cameron formaður Íhaldsflokksins. Einnig telja menn að gáfulegt af Brown að efna til kosninga í haust, er að hækkandi vextir gætu gert Brown erfitt fyrir ef hann bíður með að kalla til kosninga. Með því að efna til kosninga núna, þegar vinsældir Browns eru miklar auka aðeins líkur á að vera lengur við völd. Tökum eftir því að hann þarf ekki að kalla til kosninga fyrr en 2010. Er það ekki einhver misnotkun á lýðræði, ég bara spyr? Hins vegar ef hann væri í öðruvísi stöðu, þ.e.a.s. óvinsæll, er ég nokkuð viss um að hann væri ekki jafn fljótur að efna til kosninga.  

Lýðræði og hentisemi 

Svo virðist vera að sumsstaðar í Evrópu að menn geti efnt til kosninga, nánast að hentisemi. Í sjálfu sér í lagi að leyfa kjósendum að segja sína skoðun á tilteknum breytingum, en að efna til kosninga? ég veit það ekki. Það að kalla til kosninga þegar vinsældir manns eru hve hæstar, er einfaldlega bara hentisemi sem ætti ekki líðast í vestrænum þjóðfélögum. Ég er ekki einn um þá skoðun að það sé nauðsynlegt að hafa kosningar á fjögurra ára fresti, nema mikið komi upp á. Rétt eins og greinahöfundur í The Economist skrifaði um, þá er það nauðsynlegt fyrir fyrirtækjarekstur að stjórnmálaumhverfið sé stöðugt, og ekki alltaf sé hægt að hringla í því. Ef menn vita aldrei fyrir vissu hverjir séu við stjórnvölinn kannski næstu 2 árin er mjög erfitt að skipuleggja framtíðinna. Ef fyrirtæki eru ávallt í óvissu með hvaða flokkar verði við völd er mjög líklegt að þau færi sínar starfssemi annarsstaðar. Það er ekki síst nauðsynlegt fyrir almenning að stjórnmálaástand sé stöðugt í landinu. Það er nefnilega ekkert skrítið að sum lönd í austur Evrópu og í Afríku eiga erfitt uppdráttar, meðal annars vegna órólegs stjórnmálaumhverfis. Þetta er kannski ekki eitthvað sem við þurfum að pæla mikið í hér á landi, en samt sem áður eitthvað aðeins. Því jú, heimurinn er að minnka og nauðsynlegt að vita hvernig ástandið er í helstu viðskiptalöndum okkar, ekki satt? Og viljum við ekki gera okkur líka gildandi í alþjóðlegum stjórnmálum?

Sölmundur Karl Pálsson 

e.s. Allir að lesa Morgunblaðið í dag Wink

 


Alvöru stjórnmálamaður

Þegar menn gera góða hluti, þá eiga menn auðvitað skilið að fá klapp á bakið en aftur á móti ef menn gera einhverjar vitleysur að okkar mati er það skylda okkar að gagnrýna, en þó aðeins á uppbyggilegan hátt. Stjórnmálamenn þekkja líklega best gagnrýninna, því fólk er jú fljótt að stökkva upp á nef sitt er stjórnmálamenn gera einhvern skandall að mati almennings. Hins vegar er almenningur ekki jafn fljótur að stökkva til og hrósa stjórnmálamönnum fyrir góð verk, hvort sem um er að ræða stór eða lítil mál. En þetta virðist vera tilhneiging manneskjurnar, því við erum fljótari að sjá ljótu hlutina en þá fallegu. Þó svo að uppbyggileg gagnrýni sé mikilvæg, þá megum við ekki heldur gleyma að hrósa fólki fyrir þau góðu verk sem þau vinna, skiptir engu hvort um stjórnmálamenn eða íþróttamenn að ræða, það er alltaf gott að fá hrós, og þau halda manni jú alltaf gangandi ekki satt?

 Það er mismunandi hversu vel stjórnmálamenn eru þroskaðir eða þ.e.a.s. hversu miklan pólitískan þroska stjórnmálamenn hafa, og þá skiptir aldurinn engu máli heldur er þetta oft í genum í fólki, en auðvitað næst áveðinn pólitískur þroski með reynslunni en það er þó ekki sjálfgefið. Í gær sýndi Steinunn Valdís Óskarsdóttir, frv. borgarstjóri mikinn pólitískan þroska er hún ætlar að hætta í borgarstjórn Reykjavíkur þar sem hún er orðinn alþingismaður. Fyrr í vetur skrifaði ég grein inn á vefsvæði ungra jafnaðarmanna um valddreifingu, og hversu mikilvægt þar er að valdið sé á margra höndum. Ég hef lengi verið á móti því að alþingismenn sinni einhverjum öðrum störfum en þingmennsku, en því miður virðist það hafa viðgengist að þingmenn séu að sýsla við eitthvað annað í leiðinni. Einnig hefur mér lengi fundist það skrítið að ráðherrar séu einnig þingmenn, en þar sitja þá ráðherrar bæði með framkvæmdarvaldið og löggjafarvaldið. Því er ég mjög ánægður með Steinunni að hún skuli vera að hætta í borgarstjórn, sem er auðvitað vont fyrir Reykjavíkurbúa að missa svo öflugan stjórnmálamann, en mér sýnist þó að hjartað í henni sé á réttum stað sem og skynsemin. Auðvitað hefur hún séð að hún geti hvorki unnið vel sem þingmaður né borgarfulltrúi sé hún í báðum störfum, og því nauðsynlegt að velja á milli annað finnst mér bara óeðlilegt, enda eiga bæði Reykvíkingar sem og Landsmenn rétt á því að hún sé að vinna með heilum hug annaðhvort í borgarstjórn eða inn á þingi, ekki satt? Og því er greinilegt að hún hefur þann pólitíska þroska sem og réttsýni að hún hætti öðru hvoru starfinu til að sinna hinu enn betur, enda eiga kjósendur það skilið. Ég vona svo sannarlega að aðrir stjórnmálamenn á landinu taki hana til fyrirmyndar, og þá sérstaklega Kristján Þór Júlíusson, forseti bæjarstjórnar Akureyrar og 1. þingmaður NA-kjördæmis. Hann ætlar bæði að sinna þessum störfum, en því miður mun hann ekki geta sinnt þeim af heilum hug, og því ósanngjarnt fyrir okkur Akureyringa að hann skuli ekki vera með allan hugan hér á Akureyri og að sama skapi með fullan hugan á þinginu. Nú er þvi tilkomið að hann feti í sömu fótspor og Steinunn Valdís og velji sér starfsframa.  Ég hreinlega vona það, því þá skal ég vera fyrstur manna til að klappa honum á bakið og hrósa honum.


Ertu maður eða mús?

Eitt af því sem ég elska við körfuknattleik er þegar leikir eru jafnir og spurningin er hvort leikmaður verði hetja eða skúrkur. Það er alltaf gaman að sjá þegar menn þora að taka af skarið, þegar það heppnast hrósar maður einstaklingi, en ef það klikkar þá blótar maður honum og stundum vorkenni maður honum um leið. En það skemmtilega við íþróttir er að annað hvort ertu maður eða mús og verður því annað hvort hetja eða skúrkur. Sama á við um pólitíkina, annaðhvort ertu maður eða mús.           

 Tveir stjórnmálamenn koma upp í huga mér þegar ég hugsa um þessi mál, og hvorugur get ég talið sem menn heldur mýs. Báðir hafa þessir menn koma úr röðum Framsóknarflokksins og þeir verða sjaldnast þekktir í Íslandssögunni fyrir hetjudáðir sínar á hinum pólitíska vígvelli. Þessir menn eiga það sameiginlegt að hafa gegnt formennsku í Framsóknarflokknum og eru þetta að sjálfssögðu þeir kumpánar Halldór Ásgrímsson og Jón Sigurðsson.Halldór Ásgrímsson þekkja nú allir, fyrrverandi utanríkis- og sjávarútvegsráðherra, og einnig var hann Forsætisráðherra í 1 ½ ár. Mér líkaði svo sem ágætlega við kauða, þrátt fyrir að hann talaði ósköp hægt en þó skiljanlega. Hins vegar þegar á reyndi, kikknaði hann í knjánum og fór með skömm út úr forsætisráðuneytinu og úr formannastól framsóknarmanna. Halldór Ásgrímsson tók á sig alla ábyrgð fyrir því afhroði sem Framsóknarflokkurinn galt í sveitarstjórnarkosningunum 2006, sem er fínt. En Halldóri datt líklega aldrei í hug að sýna það hugrekki að sitja áfram sem formaður og rífa flokkinn upp úr öldudalnum, heldur kaus hann að fara auðveldu leiðina með skömm og skildi flokkinn eftir í sárum sem varð orðið að sökkvandi skipi. Maður eða mús?           

 Hin kumpánann þekkja nú flestir, Jón Sigurðsson tók við af Halldóri og var hlutverk hans að rífa flokkinn upp og bjarga því sem bjarga varð. Hann þóttist við upphaf formennsku sinnar vera kaldur kall, en þegar á reyndi kikknaði hann í hnjánum rétt eins og forveri hans Halldór Ásgrímsson. Nú, eftir Alþingiskosningarnar og ljóst er að Samfylking og Sjálfstæðisflokkur náðu saman í ríkisstjórn hyggst hann segja af sér sem formaður Framsóknaflokksins. En mér er þá spurn, hélt Jón Sigurðsson virkilega að það tæki nokkra mánuði að rífa flokkinn upp? Eða hefur honum ekki heldur dottið í hug að sýna það hugrekki að sitja áfram þrátt fyrir erfiðleika og sitja áfram sem formaður flokksins og rífa flokkinn upp? Hins vegar ef hann myndi velja seinni kostinn og sitja áfram og rífa flokkinn upp, þá fyrst gæti maður borið virðingu fyrir Jóni Sigurðssyni sem stjórnmálamanni.            

 En þó eru ekki allir stjórnmálamenn á Íslandi eins og þeir kumpánar Halldór og Jón. Hver man ekki eftir því þegar Ingibjörg hætti sem borgarstjóri og tók sæti á lista Samfylkingar 2003, en náði ekki inn á Alþingi og þurfti að þola stanslausar árásir andstæðinga sína. Hún ákvað að standa á sínu, og í staðinn fyrir að velja auðveldu leiðina þ.e.a.s. að hætta og fara að gera eitthvað annað, þá ákvað hún að velja erfiðu leiðina. Í dag sér hún ekki eftir þeirri ákvörðun, hún er formaður næst stærsta stjórnmálaflokks landsins og er að leiða flokkinn í fyrsta skipti inn í ríkisstjórn. Þarna sýndi hún hugrekki að flýja ekki af hólmi þegar mest á reyndi, og ég er nokkuð viss að hún er mjög stolt af sjálfum sér vegna þessarar ákvörðun sinnar.           

 Stjórnmálamenn verða að hafa það í huga að það er ekki alltaf rétt að velja auðveldustu leiðina, heldur hljótum við að vilja fara erfiðu leiðina bara af því að hún er erfiðari, taka áskorun. Við verðum ávallt stolt af okkur sjálfum þegar við ljúkum við erfiðu leiðina því við vitum að hún er erfiðari. Og því verðum við að spyrja okkur sjálf af því hvort við séum menn/konur eða mýs? Og hvort við viljum verða hetjur eða skúrkar? Það skiptir engu hvort við erum íþróttamenn eða stjórnmálamenn, eða bara almennur borgari að taka ákvarðanir í daglegu lífi. Að velja erfiðari leiðina af því að hún er erfiðari sýnir hugrekki, sem hver og einn vill sýna, og svo þegar okkur tekst tiltekið verkefni þá fáum við þessa góðu tilfinningu sem er að ljúka erfiðu verkefni og þá getum við sagt  ,, mér tókst það, komið með næsta verkefni.” 

Sölmundur Karl Pálsson


Ný ríkisstjórn í mótun og efnilegar Stjórnmálakonur

samfylkingarmerkiÞað hefur ekki farið fram hjá mörgum viðræður Samfylkingarinnar og Sjálfstæðisflokks um stjórnarmyndun, og margir hafa spurt mig um hvað mér finnst um þessa tilvonandi ríkisstjórn. Ég er hins vegar mjög sáttur, og gaman að sjá hversu skynsamur Geir H. Haarde var að snúa sér frekar að Samfylkingunni heldur en að viðhalda samstarfi við Framsókn eða að hefja viðræður við VG. Mér hefur oft fundist Sjálfstæðisflokkurinn álítlegri kost í stjórnarsamstarfi heldur en VG, því málefni Sjálfstæðisflokks eru nær okkur í Samfylkingunni heldur en málefni VG. En auðvitað hefði ég viljað að Samfylkingin hefði fengið þá kosningu að hún hefði getað leitt stjórnarumræðurnar en ekki Sjálfstæðisflokkurinn, en þetta vildu kjósendur og því verðum við að hlíta. Hins vegar myndi þessi ríkisstjórn hafa góðan meirihluta og ættu því vonandi að geta komið góðum málefnum í gegn. Það verður auðvitað spennandi að sjá þá tilvonandi stjórnarsáttmála flokkana, en ég auðvitað vona að báðir flokkarnir hafi stöðugleika að sjónarmiði, því það er eitt af velferðarmálum sem þarf að vera í lagi. Mér finnst einnig skrítið að menn séu ávallt að reyna að finna eitthvað nafn á þessari nýju ríkisstjórn, en fyrir mér skiptir það bara engu máli hvaða nafn hún á að bera, og vona að hún verði bara dæmd af verkum sínum og engu öðru. En það sem mér finnst hve mest spennandi að sjá verður skipting ráðherraembættana. Ég tel það nokkuð ljóst að Geir H. Haarde verði forsætisráðherra og hún Ingibjörg Sólrún líklega utanríkisráðherra, hitt allt óljóst að mínu mati. Ég hef þó þá ósk að Ágúst Ólafur fái fjármálaráðuneytið, því ég treysti honum fullkomlega í það embætti og veit að hann myndi sinna því embætti virkilega vel. Síðan auðvitað vona ég að Kristján Möller fái samgönguráðuneytið, en er þó ekki ýkja bjartsýnn en maður veit aldrei hvað gerist. Einnig væri það frábært ef Katrín Júlíusdóttir fengi ráðherraembætti, enda er þar ungur og öflugur þingmaður á ferð sem myndi sóma sig vel sem ráðherra. En þetta er víst ekki í mínum höndum, en ef Ingibjörg og félagar lenda í vandræðum með ráðherravalið, þá vita þau e-mailið mitt og ég skal leysa þetta. En loksins sýnist manni að við fáum frjálslynda jafnaðarmanna stjórn. En eitt veit ég þó, ef þessi stjórnarmyndun gengur upp þá mun Samfylkingin stækka enn frekar og Ingibjörg Sólrún á eftir að blómstra þegar hún kemst aftur við völd og við fáum að sjá þá Ingibjörgu sem stjórnaði borginna að miklum myndarskap. 

Úr einu í annað, ég les á hverjum degi Morgunblaðið og dagurinn hjá mér byrjar ekki fyrr en ég hef lesið Morgunblaðið svo einfalt er það. Reyndar hef ég þann vana að ég les aldrei Reykjavíkurbréfið, ég les aðeins íþróttafréttir, almennar fréttir og aðsendar greinar. Og í Morgunblaðinu í morgun las ég athyglisvert viðtal við einn efnilegan stjórnmálamann á Íslandi, en þetta var viðtal við hana Kristrúnu Heimisdóttur. Margt fróðlegt kom fram í viðtalinu, og ekki ætla ég að reifa það allt, hins vegar bendi ég fólki á að lesa viðtalið við Kristrúnu og henda reykjavíkurbréfinu í ruslatunnunana. En fyrir þá sem vita ekki hver Kristrún er þá er hún varaþingmaður í Reykjavík og er menntaður lögfræðingur. En fyrir þá sem fylgjast með íþróttum eins og ég þekkja hana kannski best sem gamall leikmaður KR í kvennaknattspyrnunni, en hún byrjaði að spila með meistaraflokki KR aðeins 10 ára gömul en hætti að mig minni um 1993 þegar hún var aðeins 22 ára. Fyrir fróðleiksfúsa spilaði hún 154 leiki með KR ef mig minni og skoraði í þeim 30 mörk sem telst mjög gott record, en endilega leiðréttið mig ef ég fer með rangt mál. En Kristrún Heimisdóttir er gott dæmi um alla þá efnilegu stjórnmálakonur sem Samfylkingin hefur í röðum sínum. Má nefna hina hamingjusömu skonsu MögguStínu, Katrínu Júlíusdóttur, Bryndísi Ísfold Hlöðverðsdóttur og fleiri öflugir stjórnmálakonur sem eiga eftir að láta vel í sér heyra á næstu árum. Sölmundur Karl Pálsson  


Tími fyrir breytingar

Ég á ennþá erfitt með að trúa því að ríkisstjórn Framsóknar og Sjálfstæðisflokks hafi verið í 12 ár samfleytt í ríkisstjórn, og Sjálfstæðisflokkur hefur verið í ríkisstjórn í 16 ár. Þurfum við ekki að breyta til? Nú er tími fyrir breytingar, við þurfum þann 12. maí að koma núverandi ríkisstjórn frá, svo að við getum byggt um það velferðarkerfi sem við öll viljum, og það örugga efnahagsumhverfi sem við öll óskum eftir. Breytum rétt þann 12. maí og setjum X-ið fyrir framan S-ið.

 

kv,

 Sölmundur Karl Pálsson


Hin skynsama kona- og hinn blindni maður

Nú þegar styttast fer í kosningar fara skoðanakannanir að dynja enn meir á almenning, hið minnsta ein á dag. Og margar af þessum skoðanakönnunum sýna oft mismunandi niðurstöður, og fólk veltir því oft fyrir sér af hverju það sé? Ástæðan er nú oftast sú að fyrirtækin beita ólíkri aðferðafræði við gerð kannanna, og ýmis atriði þurfa að vera í lagi til þess að kannanir verði marktækar. En ég ætla þó ekki að skrifa grein um aðferðafræði fyrirtækjanna, heldur hvað það er sem er sameiginlegt með flestum könnunum. 

Það merkilega við þessar kannanir er hversu hátt hlutfall þátttakanda eru óákveðin, og mestur hluti af þeim sem eru óákveðin eru konur. Einhverjir finnast það veikleikamerki að vera óákveðin fyrir kosningar, og jafnvel sumir ganga það langt að segja að þetta sé týpískt fyrir konur að geta aldrei ákveðið sig. En ég held að þetta sé aðeins jákvætt að konur séu enn óákveðnar, því það sýnir að konur nota skynsemina og gagnrýna hugsun þegar þær velja sér hvaða flokk þær ætla að kjósa í vor. 

Það sýnir þroska og skynsemi að skoða málefni flokkanna með gagnrýnum augum í staðinn fyrir að elta leiðtoganna í blindni. En því miður virðist, sem stærsti hluti karlmanna sem ekki hafa þennan þroska til að líta á flokkanna gagnrýnum augum, og þá sérstaklega þá flokka sem þeir ætla að kjósa í vor. Ég rökræði mjög oft við unga sjálfstæðismenn, og ég spyr þá ávallt, af hverju kýst þú Sjálfstæðisflokkinn? En svo virðist vera að ég hafi verið að spyrja þá um tilgang lífsins, og þeir stara á mig heillengi og loksins kemur svarið, thja, ja, bara af því að afi og pabbi hafa kosið Sjálfstæðisflokkinn. Þetta er öll gagnrýna hugsunin hjá mörgum ungum sjálfstæðismönnum. Í raun er þetta ekki einungis hjá ungum sjálfstæðismönnum, heldur líka framsóknarmönnum, svo virðist vera að ungir karlmenn kjósi þessa tvo flokka einungis vegna þess að afi og pabbi hafi kosið þá. Einnig er flokkshollusta hve mest hjá Sjálfstæðisflokknum, og karlmenn eru hve hliðhollastir Sjálfstæðisflokknum. En núna hefur Sjálfsstæðisflokkur verið við völd í 16 ár, og 12 ár með Framsókn, og ef lítið er á ástandið í dag þá er verðbólga ca. 5,9%, stýrivextir 14,25%, viðskiptahalli nærri því 19% af landsframleiðslu og ójöfnuður aukist mjög, og ég spyr þá, eru sjálfsstæðismenn virkilega ánægðir með þetta umhverfi? Og það er mjög merkilegt að þrátt fyrir slaka hagstjórn flokkanna, þá eru menn samt sem áður hliðhollir sjálfsstæðisflokknum. Ég tel því miður, að margir fylgismenn sjálfsstæðisflokks og þá sérstaklega karlmenn séu eins og blindir kettlingar sem elta foringjanna hvert sem er, og ef þeir rekast á vegg, þá halda þeir samt áfram að elta. Merkilegt, ekki satt? 

Oft er sagt að konur séu menn, en menn eru samt engar konur, í þessu tilviki því miður. Ég vildi nú að fleiri karlmenn tækju konur sér til fyrirmyndar og tækju sinn tíma til að líta flokkanna gagnrýnum augum, vega og meta málefni flokkanna, og taka síðan ákvörðun byggt á mati þeirra.Stjórnmálafræðingar hafa oft sagt að sá flokkur sem nær konum á sitt band, mun ná langt í kosningunum, eða má kannski segja að sá flokkur sem nær til þeirra skynsömu mun vegna vel í kosningunum. Reyndar hefur komið í ljós að konur kjósi frekar til vinstri, og því eru þær ekki aðeins skynsamari en karlar hvað varðar að ákveða flokk, heldur eru þær oftar en ekki skynsamari í kosningaklefanum. Ég er því ekki hræddur um kosningarnar þann 12. maí, því ég veit að þau óákveðnu velja það skynsamasta að þeirra mati, og meir get ég ekki beðið um. Ég vona því að menn verði konur hvað kosningahegðun varðar þann 12. maí næstkomandi. 

Góðar stundir, 

Sölmundur Karl Pálsson


Íþróttir eru víst þjóðfélagslega hagkvæmar!

Michael JordanÉg tel mig mjög heppinn að hafa fengið að alast upp við íþróttir, maður spilaði lengi vel körfuknattleik og æfði knattspyrnu til að halda sér í formi yfir sumartímann. Þegar ég var ekki á æfingum, þá fór allur tíminn í að spila körfuknattleik við félagana. Ég tel að íþróttir hafi gert mig að betri manneskju, og í þeim lærði maður að spila saman í liði, sem er mikilvægt í pólitíkinni. Einnig var það þessi sigurvilji sem rak mann áfram, og maður hugsaði alltaf sem sigurvegari, og maður gerir það ennþá í dag. Þrátt fyrir að hafa lagt skóna á hilluna, þá eiga íþróttir stóran þátt í lífi manns. Þó ég spili ekki jafn oft körfuknattleik, eða knattspyrnu, fer mikill tími hjá manni að horfa á þessar íþróttir, og pæli daglega í þeim, og síðan er ég það heppinn að hafa fengið að skrifa um leiki Þórs í körfunni í vetur. Ég hef lengi trúað því að íþróttir séu þjóðfélagslega hagkvæmar, og talið aðra trú um að íþróttir geri börnum okkar að betri þjóðfélagsþegnum. En því miður hef ég ekki geta sýnt fram á það í tölum, en það breyttist í dag.

Í gær (Föstudag) fór ég á mjög merkilegan fyrirlestur hjá fyrrverandi afrekskonunni Þórdísi Gísladóttir, en hún hélt fyrirlestur um hagrænt gildi íþrótta í Íslensku nútíma samfélagi. En þessi fyrirlestur er unninn úr master ritgerðinni hennar, og má segja að þessi fyrirlestur og ritgerð hennar marki þáttaskil í umræðu um íþróttir, enda kom margt merkilegt í ljós. Margir gera sig ekki grein fyrir hversu stór Íþróttahreyfingin er, en hún samanstendur af 157.372 félagsaðildum, 117.645 félagsmenn og 69.153 iðkendur. Og það kom ekki á óvart að 64% af stelpum á aldrinum 10-14 ára stunda íþróttir, en sú tala fellur niður í 33% á aldrinum 15-19. Sama þróun á við hjá okkur strákunum, en 70% stráka á aldrinum 10-14 ára stunda íþróttir en sú tala fellur niður í 47% á aldrinum 15-19 ára. Þetta mikla brottfall þurfum við að skoða betur, og finna lausnir. Hins vegar voru gleðifréttirnar þær að íþróttaiðkun eykst aftur hjá aldrinum 40-60 ára, en þar á golf íþróttinn mikinn þátt í þeirri aukningu.

En ef við höldum áfram að kryfja íþróttahreyfinguna niður, þá tilheyra 354 félög íþróttahreyfingunni, 513 deildir, 25 sérsambönd, 9 nefndir, 2 landssamtök og 27 íþróttabandalög og héraðsbandalög. Og flestir starfsmenn íþróttahreyfingarinnar eru sjálfboðaliðar. Margir gera sér ekki í hugarlund, hversu mikla vinnu þessir sjálfboðaliðar leggja á sig, og hreinlega fórna sér til þess að halda íþróttahreyfingunni gangandi. En það er talið að sjálfboðaliðarnir nái u.þ.b. 16.595 manns, og ef reiknað vinnuframlag þessa fólks, þá eru það 2 miljónir klukkustunda á ári, 250.000 ársverk og 995 dagsverk. Og Þórdís reiknaði virði vinnunnar sem fólkið vinnur í sjálfboðavinnu, og miðar við grunnskóla taxta, þá er áætlað að virði sjálfboðaliða í stjórnum og nefndum séu 4 miljarðar. Og heildarvirði sjálfboðastarfs innan íþróttahreyfingarinnar er metið á 7-8 miljarða króna, takk fyrir.

Einnig kom það í máli Þórdísar að sveitarfélög eru með 95% eða tæpa 9 miljarða af framlögum til íþrótta - og æskulýðsstarfs, á meðan ríkið sé aðeins með 5% sem gera tæpar 431 milljón króna. Því eru útgjöld sveitarfélaga til íþrótta og æskulýðsstarfs þriðji stærsti útgjaldaliður sveitarfélaga. En þegar er rýnt bakvið þessar tölur sést að stærsti hlutinn fer í rekstur sundlauga, leikvalla, íþróttahúsa eða 50%, 16% fer í æskulýðsmála, 8% renna til félagsmiðstöðva og 20% renna þá sem styrkir til íþrótta og æskulýðsstarfa, og því væri nærri lagi að segja að 2,2 miljarðar renni til íþrótta og æskulýðsstarfs en ekki 9 miljarðar. Það sem kom mér kannski mest á óvart voru tekjur hins opinbera af íþróttatengdu starfi. En í máli Þórdísar kom fram að tekjur hins opinbera sé um 5,3 miljarðar. En þessir 5,3 miljarðar koma til vegna tekna sundlauga, skatta á launum íþróttakennara, virðisaukaskatt af smá vöru og leigu vegna íþróttasala. En Þórdís sleppir mörgum hlutum, og því er líklegra að félögin skili meir heldur en útgjöld sveitarfélaganna. Þessir 5,3 miljarðar þekja 64% af útgjöldum sveitarfélaga til íþrótta - og æskulýðsstarfs. En samt sem áður fá sveitarfélögin ekki tilbaka í samræmi við þau útgjöldin sem þau leggja til, því ríkið tekur mestan hluta af þessum 5,3 miljörðum króna, þrátt fyrir að eyða miklu minna til þessa málefnis en sveitarfélögin. Þetta tel ég nú mjög ósanngjarnt, og þetta þarf að laga sem fyrst.

Það hefur oft verið talað um að íþróttir hafa mikið forvarnargildi, og í fyrirlestri Þórdísar kemur það bersýnilega í ljós, og þá mikli sparnaður sem íþróttir eru  fyrir samfélagið. Samkvæmt Þórdísi er neikvætt samband milli reykinga og íþróttaiðkunar, þ.e. eftir því sem þú iðkar oftar, því minna reykir þú. En hún kemur að þeirri niðurstöðu að 97,7% af þeim sem æfa fjórum sinnum eða oftar í viku reykja ekki, eða minna en daglega. 93% af þeim sem æfa 2-3 sinnum í viku rekja ekki, eða minna en daglega og 91,1% af þeim sem æfa einu sinni í viku reykja ekki, eða minna en daglega. Sama má segja um íþróttaiðkun og áfengisneyslu, 90,3% af þeim sem æfa 3-4 sinnum í viku drekka ekki, 80% af þeim sem æfa 2-3 sinnum í viku drekka ekki heldur og 79,2% þeirra sem æfa 1 sinni í viku drekka ekki. Sömu tengsl eru á milli hass neyslu og iðkunar. Þórdís reiknaði þjóðfélagslegan sparnað íþrótta, og reiknaði hún kostnað vegna  vímuefna meðferðar einstaklings, og sýnir hún tvær leiðir, önnur eru stuðlar, en kostnaðurinn við það er 2.982.053 kr. fyrir einstakling, hinn kosturinn er götusmiðjan og kostnaðurinn við það er 1.744.275 kr pr. einstakling. En kostnaður við ungling vegna íþrótta í Reykjavík er um 17.209 kr, en 28.937 kr í Kópavogi, og ástæðan fyrir því að kostnaðurinn er hærri í Kópavogi er sá að Kópavogur greiðir niður íþróttagjöld en ekki Reykjavík.

Samkvæmt þessu sýnist mér og fleirum að Íþróttir séu þjóðhagslega hagkvæmar og þær skila öllu því sem þær fá frá hinu opinbera aftur til samfélagsins. Og síðan megum við ekki heldur gleyma því vinnuframlagi sem fólk vinnur í sjálfboðavinnu, og við megum vera þakklát fyrir að til sé fólk sem er reiðubúið að vinna fyrir félög án þess að taka við launum, þrátt fyrir að oft sé þetta 100% vinna. Og því tel ég nauðsynlegt að við hlúum að þessu enn betur, enda íþróttir ein af uppeldisstöðvum barna okkar, ekki satt?

 kv,

Sölmundur Karl Pálsson


Næsta síða »

Höfundur

Sölmundur Karl Pálsson
Sölmundur Karl Pálsson
Nemi í samfélags- og hagþróunarfræði við Háskólann á Akureyri. Þórsari, Nallari, en fyrst og fremst jafnaðarmaður.
Mars 2024
S M Þ M F F L
          1 2
3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 13 14 15 16
17 18 19 20 21 22 23
24 25 26 27 28 29 30
31            

Innskráning

Ath. Vinsamlegast kveikið á Javascript til að hefja innskráningu.

Hafðu samband